از کانال تلگرامی صدای مستقل کارگران گروه ملی فولاد
اقتصاد به زبان ساده
اجازه بدهید کارگرانِ کارخانه ای را در نظر بگیریم، مثلاً یک کارخانهء ذوب آهن را: در آنجا سنگ معدن آهن و زغال سنگ را در درجه حرارت های بالا در داخل کورهء بلند حرارت می دهند تا انواع مختلف آهن و فولاد را تولید کنند. کارگران برای کار در چنین کارخانه هایی می روند تا مُزد خود را دریافت دارند. یعنی مقدار معینی پول. این امر پرسش هایی را مطرح می سازد. مزد نمایانگرِ چیست؟ عموماً اعتقاد بر اینَست که مزد نشان دهندهء کارِ کارگران است، اما می بینیم که موضوع به این سادگی نیست. چه کسی مزد را می پردازد؟ صاحبانِ کارخانه که سرمایه دارانند. همین نحوهء پرداختِ دستمزد، پرسش های تازه ای را مطرح می سازد. سرمایه چیست؟ تولید چیست؟ کار چیست؟ چرا بعضی افراد توانسته اند مقادیر زیادی سرمایه را انباشت کنند در حالی که دیگران در برابر مزد، کار می کنند و صاحب سرمایه ای نیستند؟
در مجموعه مطالبی که با عنوان «آشنایی با اقتصاد» نوشته می شود قصد داریم به تدریج به این پرسش ها بپردازیم. هر کدام از همکاران که مایل بودند می توانند نظرات و مطالب خود را ارسال کنند:
سرمایه داران،کارخانه را همراه با ماشین آلات و وسایل تولید، مواد خام و منبعِ نیروی مربوط و غیره صاحبند. اما آیا این سرمایه داران، مالکانِ بی رقیبِ آهن و فولادی که در این کارخانه تولید می گردد نیز می شوند؟ مگر این تولیدی ها توسط نیروی تولید یعنی کارگران و هزاران نفر از رفقای ما تولید نشده است؟ این سوال ها را باید یک به یک پاسخ دهیم.
ما همواره و در اعتراضات نیز گفته ایم که هدف ما «تولید و بقای کارخانه زیر نظر کارگران» است. اما ما چه چیز مشترکی با کارخانه ای که در آن کار می کنیم داریم؟ در نگاه اول، کارخانه تمام آنچه را که برای تولید آهن و فولاد لازم است دارا می باشد:
ساختمان های مناسب، ابزار مناسب، ذخایر انرژی، ذخایر مواد خام و مواد کمکی و … تمام اینها لازم هستند اما کافی نیستند. اگر تمامی همکاران در یک زمان به مرخصی یا اعتصاب بروند، کارخانه از کار خواهد ایستاد. فقط کارگران (نیروی کار) می توانند کارخانه را به کار اندازند. اما از طرف دیگر این موضوع نیز روشن است که بدون کارخانه و وسایل آن، کارگران هم نمی توانند حتی یک کیلو آهن تولید کنند. در نتیجه، وجود کارگران و ماشین آلات و ابزار کار و مواد خام مشترکاً به منظور تولید محصول نهایی ضروری هستند. به همین علت آنها را «نیروهای تولیدی» می نامیم و با استفاده از آن برای رفع نیازهای خود به تولید محصولات و کالاها می پردازیم.
«نیروهای تولیدی» از سه جزء تشکیل می شوند:
1. وسائل تولید: مواد سودمند یا منابع طبیعی مثل معادن، زغال سنگ، مواد نفتی، چوب، آب و غیره. وسائل تولید همچنین شامل ابزارهای تولید می شود مثل ابزارها، ماشین آلات، وسیله های پیشرفته ای برای استخراج و انتقال و تغییر شکل، عناصر موجود در خطوط تولید و غیره.
2. نیروی کار: بدون قدرت کار و فکر انسان، نه منابع طبیعی را می توان به کار گرفت و نه این که ماشینها و وسائل کارخانه ها قادر خواهند بود این منابع را به کالاهای قابل استفاده تبدیل کنند.
3. مهارت و تجارب عمومی: نیروهای تولیدی که امروز وجود دارند، نسل به نسل و در طول تاریخ به دست آمده اند. مهارت و تجربه های کارگران و کارمندان و دیگر نیروهای کار در کنار پیشرفت های علمی و فنی قرار گرفته اند و مجموعه ای از قوانین، اصول و روابط تولیدی وجود دارد که امر تولید و کار را سازماندهی می کند.
پس از ارائهء این تعریف مختصر از نیروهای تولیدی، در قسمت های بعدی از این مطالب، میتوانیم به موضوعِ روابط میان کارگران و سرمایه داران، ارتباط میان کارگران با کارخانه و ابزار کار، و در نهایت به موضوع «روابط تولیدی» و آن چیزی که به آن «سرمایه داری» گفته می شود بپردازیم.
صدای مستقل کارگران گروه ملی فولاد – آدرس کانال